pavlov'un köpekleri gibi koşullanır insan doğumundan ergenliğinin bitimine. ergenlik bitene kadar birer hayvandır insan'ın bilinci. mantık açığa çıkana kadar , zihin koşullamayla hareket eder. daha sonra mantık açığa çıktığında insan başkası tarafından dürtülmez, kendi kendini dürter. yani koşullamayı artık ailesi , çevresi okul değil kendisi devralır. kendi kendisini şartlandırır, koşullandırır ve programladığı ölçüde yaşamını sürdürür. şartlanma ve koşullanmanın son noktası olan alışkanlıklar devreye girer. ve alışkanlık süreci bitince de bağımlılık dönemi başlar. koşullandığı ,şartlandığı şeylere bağımlı olarak yaşar gider insan.