"What if magpalaglag ko?"
Hantod karun di japun mawala sa utok naku ang giingon ni Riccy atong gibisita naku sya.
Tungod sa giingon nya-na giingon pud naku sa parents nya-halos di na sya byaan nila Tita ug Tito. Oo, di nila dawat na sayo nagburos ang anak nila tas wa pajud panubagi pero people like Tita and Tito na dako kay ug kahadlok sa Ginoo, kabalo ko di sila mo agree.
Pag-ingon palang ni Riccy saiyaang na buros sya ug di sya panubagan sa laki, wa na mila dayuna tanang sermon ug kalagot na nafeel nila sa kahadlok na mastress ilang anak labi na nga buros.
Up until now, gaka bother ko kay what if tinud-oron nya?
Sometimes Riccy is very impulsive kung mag desisyon ug kabalo ko na naa na sya'y one-word principle, pag gipromise nya, gipromise nya.
"Hoy... Ate, okay lang ka?"
Nitan aw ko kay Leevan na gakaon sa atubangan naku.
Gipa-absent mi karun ni Mama for wa ko kabalo unsa nga reason, and thursday karun so meaning karun ang birthday sa Mama ni Lexus.
Nitando rako ug nagpadayon ug na'g encode sa essay naku. May gali kay medyo smooth ang week namo maong bisag moabsent ko dili ko mabalaka kay wala pay major lessons. Maybe next week ma mag start.
Gisave naku akong essay ug gipalong ako g laptop. Alas 3. 55 na ang sabot kuhaon ko ni Lexus ug 5.30 para maipa ila-ila konnya sa mama nya while wala pa kaayo'y bisita.
Nisaka naku sa taas ug nisulod sa kwarto naku. Gihipos naku akong laptop ug gigawas ang dress na souton naku. Katong white-strawberry printed dress na nakita naku two days ago.
Giplantsa na naku ang dress maong gi hanger nalang nako. Gigawas naku sa shoe cabinet naku ang white sa high heels, regalo saakoa ni Phyllis atong birthday naku.
Gigawas pud naku akong dirty-white leather sling bag. White ang motif sa birthday party maong white pud tanan souton naku. Syempre, lisod na ma culture shock nya ko didto sa kadaghan sapian nga amiga sa Mommy ni Lexus, ma out of place pa jud ko tungod sa outfit naku.
Naligo naku pagkahuman nakug butang sa akong importanteng dal-on sa party.
Pagkahuman naku ug ligo, exactly 4.39 gi blower ra naku akong buhok tas nag-ilis na.
Ingon sila dugay daw kaayo gakahuman ang mga babae maligo. Mali sila, dali ra maligo pero dugay maka-ilis. Duh, kahasol ra maghuna huna ug unsay souton nga tama ra sa mood.
Tas naa pajuy mga thoughts na: 'what if under-dress ko?' or 'what if overdress ra pud kaayo ko?' or 'What if dili bagay sa event or place?' Diha jud na part gaka misunderstood ang girls, mali sila tana when moingon sila na dugay makaligo.
Nilingkod ko sa vanity table tas nagsugod naku ug apply ug light make up para di halata na stress kaayo ko for two days. Siguro karma ni naku? Sa sobra naku ka chismosa, maldita ug pilosopa nagabaan ko. Tanan ata di maayo gakahitabo saakoa karun.
Gahapon nagkastorya mi duha ni Mama, lami kaayo mohilak sa tanan gibati naku.
"Nak.."
Tawag ni Mama saakoa while kami ra duha diri sa kusina.
Nagkaon ko while si Mama kay nag-atubang sa tanan bill diri sa balay.
"Ma?"
Tawag naku saiyaa kay di sya makatan aw saakoa ug diretso sa mata. Naka scrub suit pa sya, halata nga wa pa sya'y plano maligo.
"Kanang... Naa pakay extra money?"
Nitaas akong kilay sa giingon ni Mama. Si Papa ang tighatag allowance saakoa, gawonder ko nganong nangutana sya ug kalit.
Never nangutana or nakialam si Mama saakoang kwarta, gapasagdan rako nya na usahay ihatag naku saiyaa akong tinigom or ako mismo makighati sa bayronon sa balay.
"Wala pa man gud naghatag si Papa nimo ug kwarta, duha nata ka bulan wa kabayad sa kuryente ug sa tubig, nabayran naman noon naku last month."
Wa pa naghatag si Papa? Bag-o kaayo sa pandungog naku kay si Papa mismo ang gahatag ug kwarta pambayad sa tanan diri sa balay, pang allowance nako ug sa kaluha then ang kay mama is Pocket money or pang grocery.
"Ngano man?"
Naa koy kwarta nga extra pero 600 nalang, gipadala saakoa sa Ninang naku nga naa sa abroad.
"Three months ago, naa man guy notary nga niabot sa Papa nimo, gapangayo ug pangsustento ang igsoon nimo."
Kabalo naku daan pag ingon palang ni Mama na igsoon naku.
Di ko katoo, naa koy laing igsoon pero wa ko kabalo kung Babae ba o Lalaki, weird siblinghood.
"Nya wa mo nagsaba?"
I feel so stress. Tulo na ka bulan ang nilabay pero wa sila nagsaba or naghatag man lang ug hint.
"Maong naputlan ta ug wifi no?"
Nitando si Mama. Worry is in her eyes.
Kalmado ug masinabtanon na tao akong Mama, everytime malagot ko ug taman iya nang ipasabot saakoa nga dili kay di maayo. Wow. Wa ko katoo sa Papa naku, three months and yet...
Nihawa ko sa atubangan ni Mama ug niadto sa kwarto nya tas gikuha naku ang 500 sa bag nako ug nibalik sa kusina.
"Naa'y sideline na gioffer saakoa, pagmakuha ko ato tas mabayaran nakuz ihatag namu pandungag."
Nitando ra si Mama, kita kaayo naku na kahilakon sya.
Si Mama to ang klase sa inahan nga di gusto nga motrabaho iyang anak, gusto nya sya ang motrabaho para sa mga anak niya. Kasabot ko nganing kahilakon sya. I can't believe my Father.
Sya ang amahan, sya dapat ang gahuna huna ug sulosyon pero instead, nakit an naku sya na ka akbay iyang una nga asawa ug murag walay problema tas wa man lang sya nagsaba na galisod na diay mi.
Tibook gabii ko naghilaka, cursing and wishing for my father nga mahimasmasan ug matagaan ug sakto nga panghuna huna ug unahon mi nya kay kami man ang pamilya nya.
Oo pamilya sad to niya sila pero kami man ang present, kami ang mas nanginahanglan saiyaa.
Sa tibook gabii naku na hinilaka, nakatulog nalang ko tas nakamata ko ug mga alas 3- alas 4 sa kadlawon, gatawagaan ko ni Phyllis.
105 miss calls. 16 Message.
Gitubag naku ang tawag.
"Engrith..." Hinay kaayo iyang tingog tas klaro kaayo na gahilak siya.
Fear and worry akong gibati. "Nibalik n-a sya..." Nadunggan naku na nisinglok sya.
"Nibal-balik na silaaaa," Wala ko kaila kinsa ang pasabot nya, pero gakafeel naku nga mas nadungagan akong stress.
I thought makapangita ko ug comfort sa friends naku, I was planning na tawagan sila to ask help.
But just now na realize naku, I have to face my problems... Alone.
Even a lot of sets sa mga friends can't save you from misery. Everyone has their own battle to face. I have my own battle. Ang makisangga sailaa ang while naa silay problema ang pinaka di maayo buhaton sa in-aning panahona.
I can't cling unto them kay sila ra ang naa saakoa, I have to cling to myself kay mao ang pinakaNAA jud saakoa.
"Kinsa ang nibalik?" Atleast I have to know unsa iyang problema, even if it means na mapas an naku ang ¼ ato.
"Si Lola ug si Angela." Nisinglok nasad sya.
Nibalik na iyang Lola?
Ang Lola ni Phyllis kay naa sa america, sige sya ug kwaon saiyaang Lola pero di sya gasugot kay mabyaan nya iyang Papa.
And ang pag uli sa Lola ni Phyllis means problema sailaa saiyaang Papa.
And si Angela, Ex ni Laurent. Ex ni Laurent na gibyaan ra sya for no reason, 3 years na nga gibyaan ni Angela si Laurent, 3 years pud nga wa naka move on si Laurent. Threat. Mao na si Angela saakoang bestfriend.
Problema... Problema, I wonder unsa pay moabot na kamalasan saakoa. Shuta.
Naa'y nituktok sa pertahan naku, gitutokan ko to. Tangina in-ani unta ang problema uy, manuktok para aware ug ready ang problemahan.
"Ate, naa bisita nimo."
Tingog ni Laveen.
"Gipasulod namo."
Dungag sa tingog ni Leevan.
Nitindog naku ug gikuha ako bag ug phone ayha ko nidoul sa pertahan. Giablihan naku ug kita kaayo naku nga gakaon ug chocolate, gitinoud sa amaw iyang istorya saakoang igsoon.
Ninaug nako ug nakita naku si Lexus sa sala namo, naka-formal polo shirt sya na white ug slacks na black then ticktack.
Ninaug ug una ang kaluha sa hagdan, nitan aw si Lexus sa hagdan tas kita naku nga tutok kaayo sya saakoa, mga 1 minute guro to ayha dayun sya nismile ug nitindog.
"You look nice."
Nilingi ko sa dingding. Na feel naku na namula akong naw'ng sa compliment niya.
Ninaug naku sa hagdan tas gipalong na sa kaluha ang TV ug ang suga sa kusina.
Sakit man saakoang bout pero kailangan naku ibilin akong igsoon saakoang Lola na tapad ra namo ug balay.
Kailangan naku maatubang ang Mama ni Lexus, kailangan naku makuha iyang offer na sideline. I need money. Sakit sa bout na buakon akong promise sa kaugalingo naku pero kailangan.
I vowed to choose my brothers over everything. Bisan pag unsa nga emergency or life and death situation, I will always choose my baby brothers.
Nigawas nami upat sa balay tas gilock na nako ang front door ug gate.
Gikuha nako ang keypad phone naku tas gihatag may Leevan.
"Tawagi ko kung gusto namo mouli ha?"
Nitando si Leevan.
Nilakaw na akong duha ka manghud ug niadto sa balay sa apohan namo, while ako nisakay naku sa dala na sakyanan ni Lexus. BMW. Sanaol.
"Okay raka?"
"Dili."
"Ayg kabalaka, kung di man nimo maconvince si Mommy, ako ang mostorya saiyaa."
Nitando ko.
Naistoryahan naku si Lexus sa problema nako, just like what he said, naa ra sya kung kailangan naku ug tig absord sa problema nako.
Naminaw ra sya sa rants ug hilak naku taman sa nakatulog ko ug inistorya.
"Kaila ka sa amiga sa Mommy nimo na need ug photographer?"
Atleast magka-idea ko kung unsa ang tao na atubangon nako.
"Wala, ingon si Mommy naila to nya sa abroad."
Nitando nalang ko ug naghilom.
Sigi ug siplat siplat si Lexus saakoa while ga play ang music sa stereo, Strawberries and Cigarette by Troye Sivan ang nagplay.
My favorite song.
Naabot nami sa may Teakwood village, gipasulod mi sa guard.
Wala koy kakulba na gibati, I feel so numb.
Nihunong mi sa usa ka two storey building, nagparking si Lexus sa atubang ato tas ninaug nami duha. Gidoul si Lexus saakoa ug gioffer iyang kamot so nihawid ko sa kamor nya while giguide ko nya pasulod sa balay nila. And like I expected, nakafeel ko ug slight culture shock.
Sapian kay ug mga aura ang mga tao nga naa sa sulod sa balay nila.
Naay uban na mga 20's pa oug naw'ng, naa poy uban nga Teens pa-Giuban guro ni sa parents nila- Pero mas daghan ang 30's to 50's ang edad na mga tao. Tanan sila nakawhite.
Nilibot akong mata sa tibouk sala nila. Nitan aw ko kay Lexus tas nitaas akong kilay. Naa'y picture frame na naa ubos sa wall clock nila na nakadikit sa ding ding na gaatubang sa door.
Picture ni Lexus, katong sa falls. Katong stolen picture naku saiyaa.
Nagpa blind blind si Lexus sa tutok naku tas gidala ko ni Lexus sa may Kusina nila, naa'y babae didto na naka neat bun ang buhok tas naka boho dress na white.
"Mom,"
Niatubang ang bae ug halos di ko makatoo na Mommy ni niya ang niatubang.
Dalaga pa kaayo ug naw'ng ang babae!
Okay, chill.
"Good evening Ma'am and Happy birthday."
Nitan aw ang babae saakoa ug ni smile.
I swear, wala ko katoo na inahan ni ni Lexud ang kaatubang namo kay dalaga jud kaayo ug look.
"Lyle, ipa-lingkod imong bisita."
Pati iyang tingog bata kaayo ug hinhin.
Nagbira si Lexus ug bangko para saakoa mao tong nilingkod nako, nilingkod pud ang Mommy ni Lexus sa tapad naku. Gakaulaw ko sa Mama nya, mura ra ug kaedad naku ug naw'ng.
Nitan aw ang Mama ni Lexus saiyaa.
"Lyle, Adto sa garden. Naay babae didto Mary ang pangalan, igna naa na imong friend na photographer."
Nitando si Lexus ug nilakaw na.
"You're Engrith right?"
Nitando ko.
"Yes Ma'am."
"You see, nangita man jud ug photographer akong friend tapos nakita naku tong picture nimo kay Lexus, it's nice so ikaw nalang agad akong offeran kesa maghago pako."
Nitando nasad ko.
"Unsa diay na sessions ang ipatake sa friend nimo... Ma'am?"
Ana ko na hinay ang tingog.
"Family picture... Daw, naa man ang anak ug husband sa friend naku you can talk further more with them."
Nismile ko.
"Thank you sa offer Ma'am."
Nismile sya saakoa ug nilingi sa likod naku mao tong nilingi pud ko.
Smile pa kaayo ko paglingi naku.
My smile faded.
Tapad ni Lexus Lexus kay usa ka babae na may-ong naku ug naw'ng.
The same face, lip and nose shape. Same Pareha pud ang ang plastar sa cheek bone ug kilay namo. Pwede nami mopasar na kaluha, the only different thing is about the two of us is ang skin tone.
Hayag kaayo syag panit while ako sakto lang between pale and tan tone.
Nagbangga akong kilay atong naa pa juy lalake na nisulod sa kusina.
Lami kaayo mohilak. Wow.
Akong mga manghod, gibyaan naku sa akong Apohan kay ama sya mah Overtime sya.
Higpit na kaayo ang hawid naku sa dress naku. Lami kaayo mobuto!
Kami, naglisod mi sa kwarta tapos sya naa diri sa party sa Mama ni Lexus.
Namakak sya, ana sya magovertime sya kay daghan trabahoon sa bodega. Wow.
Nawala ang smile sa lalake. What if mahimbaw an ni ni Mama?
"Engrith..?"
Tawag nya saakoa.
Kabalo ko, at this moment kita na kaayo ang kalagot sa dagway nako.
So babae diay ang una nya na anak.
Babae nga naa'y kaluha tas namatay ug gibyaan siya sa una nya nga pamilya.
Babae na halos pareha na naku ug naw'ng.
"Oh, so kaila mo?"
Ana ang Mommy ni Lexus.
Kita naku sa mata ni Lexus na pati sya na shock nga ang friend diay na pasabot sa Mama nya kay ang una nga asawa sa Papa naku.
"My Dau-."
"Silingan namo Ma'am!"
Putol naku sa iistorya unta ni Papa.
Niatubang ko sa Mommy ni Lexus.
"Silingan namo sya Ma'am."
Nitando ang Mama ni Lexus ug nismile ko saiyaa.
Niring akong cellphone maong gigawas naku sa sling bag naku.
Nagbangga akong kilay pagkakita na si Leevan ang nitawag. Meaning emeegency.
Napalong ang tawag, nakita nako ang text ni Leevan.
"Ate. tabang..."
Mao ra na ang text pero ang tambol sa kasing kasing naku di mabayran.
Tawagan na unta naku si Leevan pero ni ring utro, tungod sa panic naku natubag naku tas natagak akong phone sa salog.
"Ate?"
Dunggan naku gikan sa phone.
Naloud speaker ata. Dunggan pud sa tawag na gahilak akong manghud.
Emergency!
"Ate tabang."
Tingog ni Laveen.
Gipunit nako akong phone while gapanic pero napakog ko sa lamesa nila. Dunggan kaayo ang lagobo.
"Shu-."
"Ate! Tabang!"
Kusog kaayo na singgit ni Leevan sa background.
Gipunit naku akong phone nga natagak nasad utro, gipalong aku ang tawag tas niatubang ko sa Mommy ni Lexus while gabation naku ang sakit aa ulo naku.
"Ma'am, dawaton naku ang offer. Emergency lang jud."
Nitando ang Mama ni Lexus while gakabalaka sya na gatan aw saakoa.
Wa naku tan awa ang naw'ng ni Papa, di naku kaya. Di naku kaya dawaton na kami gaproblema ug taman sa kwarya tas siya naa diri galipay lipay uban ang una nya na anak nga balaka japun na gatan aw saakoa.
"Okay, keep safe. Lyle ihatod imong girlfriend."
Nitando si Lexus tas nidoul saakoa ug gihawiran akong kamot.
Gilabyan namo si Papa na shock japun kaayo. Bahala sya, ug wa syay pake sa kaluha nga anak nya well ako naa kay ako tong igsoon.
Nisakay mi diretso ni Lexus sa sakyanan after nya iunlock.
Gihubo nako aking high heels ug naghulat na motawag utro akong mga manghud pero wala koy narecieve maong ako nalang ang nitawag pero cannot be reach.
Gihubo pud naku akong sling bag while si Lexus paspas na kaayo ang drive ug halos mag-overtake na sa tanan malabyan namo.
Nagbasol ko nga gibyaan naku ang kaluha, dapat lagi nagpabilin nalang ko sa balay ug ako ang niatiman sailaa. Wa man japuy pulos ang kliyente.
Hantod ron di ko katoo na ang kliyente na maboyad saakoa kay akoang amahan na wan ay tabang tabang ug bayad para sa house bills.
Nakaabot na mi sa balay ug dali dali ko ninaug ug nidagan padulong sa balay ni Lola not minding nga nagtiniil ko.
Nisolud ko diretso sa balay nila Lola kay abli man ang pertahan.
Ug for the first time in my life...
I REGRET BEING AN UYTENGCO.
I regrey carrying the same last name as my grandmother.
"Leevan!"
Tawag naku saakoang manghud.
Akoang Lola kay naa'y hawid na silhig lanot nga ang handle kay nabali, naa sa kilid nagluko kay ang kaluha ni Leevan. Naghilak nya puno ug lagom lagom sa lawas.
Gidagan naku akong igsoon, ug mura kog giligoan ug Ice pag hawid naku sa ulo sa manghud naku.
Ang pagbasol naku sobra sobra. Maypag wa ko nilakaw.
Maypag ako nalang nagbantay sailaa.
Maypag wa naku gipugos na maconvince ang Mama ni Lexus ora-orada.
Maypag wa naku gisalig saakoang buang na Lola akong mga igsoon.
Maypag dili nalang naku sila ilhon nga pamilya.
Maypa, kami nalang mismo ang molayo sailaa, kay in the end kani ra among na gain.
Dugay nakong kabalo nga di dawat saakoang Lola si Mama pero nagpuyo japun mi doul sailaa for respect.
Naa'y once, gistoryahan ko sa amiga namu na chinese, once daw usa ka family gikan sa mga chinese, magminyo ug ikaduha dili na daw sila dawatom tanan sa kung aha man silang langit dal on sa budha nila.
Uytengco is chinese.
Not pure pero chinese ug akoang lola is higpit kaayo sa mga chinese beliefs bisag dili sya ang chinese. Maong di nya dawat si Mama kay ikaduha na asawa si Mama.
Di nya madawat kay di na daw sya dawaton ni Budha, wa man lang sya naghuna huna na di na pud sya dawaton ni Lord sa gibuhat nya sa igsoon naku-Ug di pud ni madawat sa Mama nako, my brothers is the happiness sa balay namo, That was why I vowed eversince na bisag unsa pa kalisod ang sitwasyon basta akong manghud ang mangailangan saakoa andam naku byaan.
For my beloved baby brothers.