Hãy trình bày 3 tầng ( 3 levels) của cấu trúc văn hóa tổ chức? tại sao nói văn hóa doanh nghiệp là củ hành? Bạn rút ra được gì từ nhận định này?( câu này hơi dài vì có nhiều ví dụ khi học mỗi ngừ học 1 ví dụ thôi chứ ko là chép hok kịp)
Cấu trúc văn hóa của tổ chức gồm có 3 tầng (levels).tầng thứ 1 là tạo tác hữu hình (artifacts) bao gồm caùc caáu truùc vaø quy trình höõu hình (Visible organizational structures and processes) ( hard to decipher). Tầng thứ 2 là caùc giaù trò ñöôïc taùn thaønh (Espoused values) bao gồm Söù maïng, taàm nhìn, giaù trò coát loõi, chieán löôïc, muïc tieâu, trieát lyù.( mission, vision, core values, strategies, goals, philosophies.). tầng cuối cùng là nhöõng giaû ñònh cô sôû, quan nieäm aån (Basic underlying assumptions) tầng này bao gồm nieàm tin maëc nhieân ñöôïc thöøa nhaän moät caùch voâ thöùc, nhaän thöùc, yù nghó, tình caûm, nguoàn goác saâu xa cuûa giaù trò vaø haønh ñoäng (Unconscious or taken-for-granted beliefs, perceptions, thoughts, feelings).
Trước hết ta đi tìm hiểu tầng thứ nhất: Ñaây laø taàng caùc bieåu hieän beà noåi, laø nhöõng quaù trình hay caáu truùc höõu hình hay coøn ñöôïc goïi laø caùc tạo tac cuûa doanh nghieäp (artifacts). Các artifacts này bao gồm những cái gì thể hiện cái bộ mặt của doanh nghiệp như logo, khẩu hiệu, biểu tượng, maøu saéc, đồng phục, bảng tên, bài hát… ví dụ câu khẩu hiệu của Prudential là “luôn luôn lắng nghe, luôn luôn thấu hiểu” ( có thể lấy ví dụ logo của viettel),taøi lieäu giao dòch cuûa coâng ty, kieán truùc coâng sôû hay doanh nghieäp , caùc quy cheá laøm vieäc, caùch baøi trí khoâng gian laøm vieäc…Thêm vào đó ngôn ngữ và tiếng lóng đặc thù của DN cũng tạo nên những văn hóa khác nhau cho DN.ví dụ ngoân ngöõ vaø tieáng loùng ñaëc thuø cuûa Microsoft taïo neân moät neàn vaên hoùa cuûa nhöõng caù tính,
Tuy nhiên Theo Edgar Schein:Nhöõng yeáu toá treân chỉ la à biểu hiện cuûa vaên hoùa toå chöùc chöù baûn thaân chuùng chöa phaûi laø vaên hoùa toå chöùc.
Vaên hoùa toå chöùc bao goàm nhöõng chuaån möïc, caùc giaù trò, caùc moâ thöùc haønh vi, nghi thöùc, truyeàn thoáng coù tính sâu sắc, oån ñònh vaø ñöôïc chia sẻ ( not only shared but deep and stable) bôûi caùc thaønh vieân cuûa nhoùm.
Lôùp thöù hai: ( lôùp trung gian) laø nhöõng giaù trò ñöôïc taùn thaønh ( espoused values). Thứ nhất ta đi tìm hiểu về sứ mạng(mission) là mục tiêu cơ bản, lí do tồn tại, lẽ sống…ta đem lại cho ai cái gì. Wal-Mart: taïo cô hoäi cho nhöõng ngöôøi bình thöôøng mua ñöôïc haøng hoùa nhö nhöõng ngöôøi giaøu vaãn mua, Sony: traûi nghieäm nieàm vui cuûa söï phaùt trieån vaø aùp duïng coâng ngheä cho lôïi ích coäng ñoàng, Nike: traûi nghieäm nhöõng caûm xuùc caïnh tranh, chieán thaéng, ñeø beïp ñoái thuû.
Một vài bảng tuyên bố sứ mạng của các DN như Honda: “Hieán daâng mình cho söï cung caáp nhöõng saûn phaåm hieäu quaû cao vôùi giaù phaûi chaêng treân toøan theá giôùi”Samsung: “Hoïat ñoäng kinh doanh laø ñeå ñoùng goùp vaøo söï phaùt trieån kinh teá cuûa ñaát nöôùc”…
Thứ 2 là về tầm nhìn(vision) Laø caùc muïc tieâu coù theå ñònh löôïng hoaëc ñònh tính nhöng thöôøng laø ñònh tính (objectives) maø coâng ty caàn ñaït tôùi trong khoaûng thôøi gian nhaát ñònh. Ví dụñaït doanh soá 125 tæ USD vaøo naêm 2000.( wal-Mart).Trôû thaønh coâng ty haøng ñaàu trong vieäc thay ñoåi quan nieäm veà saûn phaåm Nhaät baûn laø keùm chaát löôïng ( 1950, Sony).Trôû thaønh moät ñaïi hoïc Havard cuûa mieàn Taây ( Stanford).
Thứ 3 là giá trị cốt lõi lànhöõng phaåm chaát, nguyeân taéc daãn ñöôøng, nhöõng cam keát caàn phaûi giöõ gìn baèng moïi giaù ñeå baûo ñaûm ñaït ñöôïc taàm nhìn, söù meänh vaø caùc muïc tieâu chieán löôïc.
“Giaù trò laø caùc öôùc muoán höôùng daãn haønh vi cuûa con nguôøi”.( The conscious affective desires or wants of people that guide their bebavior)
Ví duï veà caùc giaù trò cuûa 1 doanh nghieäp:Integrity: ngay thaúng; Innovation: ñoåi môùi; Respect for people: toân troïng con ngöôøi; Customer focus: taäp trung vaøo khaùch haøng; Teamwork: laøm vieäc taäp theå; Leadership: daãn ñaàu; Performance: ñaùnh giaù cao thaønh quaû; Community: toân troïng coäng ñoàng.. .
Cuối cùng là chiến lược, mục tiêu( goals) là các mục tiêu, chiến lược trong thời gian chừng 20-30 năm, đây là mục tiêu có thể đạt được( giống như ngọn núi để chinh phục) còn mục tiêu cốt lõi( objectives) là những ngôi sao trên trời để truyền cmr hứng mà không bao giờ đạt được.
Tóm lại lớp thứ 2 về vai trò nó chính là giá trị cốt lõi, chỉ ra hướng đi, là lẽ sống, lí do tồn tại của DN
Tầng thứ 3 là các quan niệm ẩn, các giả định ngầm( basic underlying assumptions) là các ø nhöõng neàn moùng, laø xöông soáng, la cội rễ cuûa caùc haønh vi öùng xöû vaø cuûa lôùp beà maët bao goàm: Nhöõng giaû ñònh cô sôû hay nieàm tin naøy bao goàm : nhaän thöùc, tö duy vaø ñaùnh giaù cuûa caù nhaân veà theá giôùi, veà moâi tröôøng beân ngoøai vaø veà moái quan heä giöõa ngöôøi vaø ngöôøi trong xaõ hoäi.
Ñaëc ñieåm:đaõ hình thaønh trong thôøi gian daøi, đaõ aên saâu vaøo taâm lyù cuûa haàu heát caùc thaønh vieân trong neàn vaên hoùa va raát khoù nhaän ra, raát khoù thay ñoåi.
Văn hóa DN là văn hóa củ hành, ta thấy củ hành nó có nhiều lớp và lõi. Văn hóa DN cũng thế, nó có 3 tầng và mỗi tầng lại có nhiều lớp khác nhau. Tầng thứ nhất của văn hóa tô chức chính là lớp vỏ, là bộ mặt của DN, nó dùng để phân biệt giữa DN này và DN khác. Lõi của DN chính là những giả định ngầm ( basic underlying assumptions), tầm nhìn, sứ mạng, triết lí… những caais mà Dn đâ làm được. văn hóa tổ chức do văn hóa mẹ hình thành, văn hóa phương Đông, văn hóa phương Tây( VN bị điều chỉnh bởi vưn hóa phương Đông), nó bao gồm rất nhiều: văn hóa vùng miền, văn hóa ngành, văn hóa lãnh đạo, văn hóa của công ty mẹ… tạo thành lớp cho văn hóa tổ chức. và nhiều lớp như thế cộng với cái lõi tạo nên cấu trúc giống củ hành.
Rút ra giải pháp:
Do vaên hoùa doanh nghieäp coù nhieàu lôùp hay taàng naác nhö theá cho neân, ñeå xaây döïng vaên hoùa doanh nghieäp khoâng neân chæ döøng laïi ôû nhöõng bieåu hieän beà noãi: caùc tuyeân boá söù meänh, taàm nhìn, logo, khaåu hieäu, ñoàng phuïc, baøi haùt hay nhöõng nguyeân taéc öùng xöû maø hôn theá nöõa, caàn thieát phaûi đi vào thực chất, nhöõng bieåu hieän chieàu saâu, cái lõi của DN: tầm nhìn, sứ mạng, giá trị, triết lí…là những điều thực, đã thực hiện được chứ không phải là những gì tuyên bố. xem xet cái gì đã được cài đặt, được lập trình vào tâm thức lãnh đạo để từ các giá trị đó tạo ra cách hành xử chung của DN tạo nên văn hóa DN.
Neáu doanh nghieäp chæ coù nhöõng thöù treân raát hay raát keâu nhöng laõnh ñaïo khoâng theå hieän laø ngöôøi thaät söï coù tầm và có tâm, noùi khoâng ñi ñoâi vôùi laøm, vun veùn, tö lôïi, thieáu coâng baèng, truø daäp nhaân vieân.. thì caùc hoïat ñoäng xaây döïng vaên hoùa doanh nghieäp hoan toøan phaûn taùc duïng.
BẠN ĐANG ĐỌC
