Chương mở đầu
NHẬP MÔN NHỮNG NGUYÊN LÝ CƠ BẢN
CỦA CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN
Thời lượng: 3 giờ tín chỉ
Mục tiêu của người học cần đạt được về kiến thức và kĩ năng:
- Nêu được khái niệm chủ nghĩa Mác - Lênin và 3 bộ phận cấu thành
- Hiểu được những điều kiện, tiền đề ra đời của chủ nghĩa Mác - Lênin
- Nắm được đối tượng, phương pháp, mục đích và yêu cầu nghiên cứu, học tập môn học
- Phân tích được vai trò của chủ nghĩa Mác - Lênin với thực tiễn phong trào cách mạng thế giới
I. Khái lược về chủ nghĩa Mác - Lênin
1. Chủ nghĩa Mác - Lênin và ba bộ phận cấu thành của nó
a) Khái niệm Chủ nghĩa Mác - Lênin
Chủ nghĩa Mác - Lênin là hệ thống quan điểm và học thuyết khoa học do C. Mác, Ph. Ăngghen sáng lập, được V.I. Lênin kế thừa, bảo vệ và phát triển trên cơ sở những giá trị tư tưởng nhân loại và tổng kết thực tiễn thời đại; là thế giới quan, phương pháp luận phổ biến của nhận thức khoa học và thực tiễn cách mạng; là khoa học về sự nghiệp giải phóng giai cấp công nhân và nhân dân lao động khỏi chế độ áp bức bóc lột, tiến tới giải phóng con người.
b) Ba bộ phận cơ bản cấu thành chủ nghĩa Mác - Lênin:
Triết học Mác - Lênin là bộ phận nghiên cứu quy luật vận động, phát triển chung nhất của tự nhiên, xã hội và tư duy; xây dựng thế giới quan, phương pháp luận chung nhất của nhận thức khoa học và thực tiễn cách mạng.
Kinh tế chính trị học Mác - Lênin trên cơ sở thế giới quan và phương pháp luận Triết học Mác - Lênin là bộ phận nghiên cứu những quy luật kinh tế của xã hội, đặc biệt là những quy luật kinh tế của quá trình ra đời, phát triển, suy tàn của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa và sự ra đời, phát triển của phương thức sản xuất mới cộng sản chủ nghĩa.
Chủ nghĩa xã hội khoa học là kết quả của sự vận dụng thế giới quan, phương pháp luận Triết học, Kinh tế chính trị học Mác - Lênin vào nghiên cứu và làm sáng tỏ những quy luật khách quan của quá trình cách mạng xã hội chủ nghĩa.
Ba bộ môn lý luận cấu thành nên chủ nghĩa Mác - Lênin tuy đối tượng nghiên cứu cụ thể khác nhau nhưng đều nằm trong một hệ thống lí luận khoa học thống nhất về sự nghiệp giải phóng giai cấp công nhân, nhân dân lao động khỏi áp bức, bóc lột và tiến tới giải phóng con người.
2. Khái lược quá trình hình thành và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin
a) Những điều kiện, tiền đề của sự ra đời chủ nghĩa Mác
Điều kiện kinh tế - xã hội
Cách mạng tư sản nổ ra ở châu Âu thế kỉ XVI mở đầu hình thái kinh tế - xã hội tư bản chủ nghĩa. Chủ nghĩa tư bản thúc đẩy cuộc cách mạng công nghiệp phát triển. Chính cuộc cách mạng công nghiệp đã là động lực để chủ nghĩa tư bản Anh và Pháp trở thành những nước cường quốc từ thế kỉ XVIII. Nước Đức quân chủ cũng đã nung nấu một cuộc cách mạng tư sản. Cách mạng công nghiệp làm cho phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa thể hiện tính hơn hẳn so với phương thức sản xuất phong kiến. C. Mác và Ph. Ăngghen đã đánh giá: "Giai cấp tư sản, trong quá trình thống trị giai cấp chưa đầy một thế kỉ, đã tạo ra những lực lượng sản xuất nhiều hơn và đồ sộ hơn lực lượng sản xuất của tất cả các thế hệ trước cộng lại"1.
