1. Hoàn cảnh lịch sử mới của cuộc kháng chiến :
- 1/10/1949, cách mạng Trung Quốc thành công, nước CHND Trung Hoa ra đời và đặt quan hệ ngoại giao với ta (18.01.1950)
- Từ tháng 1/1950 Liên Xô và các nước XHCN đặt quan hệ ngoại giao với ta.
- Cuộc kháng chiến của ta được sự ủng hộ và đồng tình của nhân dân thế giới.
- Ngày 13-5-1949 Mỹ giúp Pháp thực hiện kế hoạch Rơ ve :Mỹ can thiệp sâu vào Đông Dương;công nhận chính phủ Bảo Đại;tháng 5-1950, đồng ý viện trợ cho Pháp.
- Tháng 6-1949 thực hiện kế hoạch Rơ ve :
+ Tăng cường hệ thống phòng ngự trên đường số 4, cắt đứt liên lạc của ta với quốc tế.
+ Lập hành lang Đông – Tây (Hải Phòng-Hà Nội-Hòa Bình-Sơn La)
+ Cô lập và chuẩn bị tấn công Việt Bắc lần thứ hai, để nhanh chóng kết thúc chiến tranh.
2.Chiến dịch Biên Giới thu- đông năm 1950
a. Chủ trương của Ta: Tháng 6/1950, ta chủ động mở chiến dịch Biên giới nhằm:
- Tiêu diệt một bộ phận quan trọng sinh lực địch
- Khai thông đường sang Trung Quốc và thế giới .
- Mở rộng và củng cố căn cứ Việt Bắc, tạo đà thúc đẩy kháng chiến tiến lên.
- Bác Hồ ra mặt trận cùng Bộ chỉ huy chỉ đạo và động viên bộ đội chiến đấu.
b. Diễn biến :
- Ngày 16/09/1950, ta tiến công Đông Khê, sau 2 ngày, ta chiếm Đông Khê.
- Thất Khê bị uy hiếp, Cao Bằng bị cô lập, hệ thống phòng ngự của Pháp trên đường số 4 bị cắt làm đôi.
- Pháp phải rút quân từ Cao Bằng về theo đường số 4 và từ Thất Khê lên chiếm lại Đông Khê và đón cánh quân từ Cao Bằng về.
- Đoán được ý định của Pháp , ta mai phục chặn đánh khiến cho hai cánh quân trên đường số 4 không gặp được nhau .
- Thất Khê bị uy hiếp, Pháp rút về Na sầm 8-10-1950
- Ngày 13.10, địch rút khỏi Na Sầm, cuộc hành quân của địch ở Thái Nguyên cũng bị đập tan.
- Đường số 4 được giải phóng. (22-10-50)
- Phối hợp với mặt trận Biên giới, ta hoạt động mạnh ở tả ngạn sông Hồng, Tây Bắc, Đường số 6, số 12, buộc địch phải rút khỏi thị xã Hoà Bình. Phong trào du kích phát triển mạnh ở Bình - Trị - Thiên, Liên khu V và Nam Bộ.
c. Kết quả:
- Sau hơn một tháng , chiến dịch Biên Giới kết thúc thắng lợi
- Ta đã loại khỏi vòng chiến đấu 8.000 địch Giải phóng biên giới Việt - Trung với 35 vạn dân, khai thông con đường nối nước ta với các nước XHCN.
- Chọc thủng “hành lang Đông - Tây” của Pháp, phá vỡ thế bao vây của Pháp .
- Kế hoạch Rơ-ve phá sản.
d. Ý nghĩa.
- Con đường liên lạc của ta với các nước XHCN được khai thông .
- Pháp bị động, lúng túng nhiều mặt.
- Ta mở ra bước phát triển mới của cuộc kháng chiến :
+ Quân đội trưởng thành,
+ Giành thế chủ động trên chiến trường chính Bắc bộ
