Tầng ozon: Sự hình thành và phân bố ozon trong khí quyển. Những nhân tố gây suy giảm tầng ozon, tác

Câu 14: Tầng ozon: Sự hình thành và phân bố ozon trong khí quyển. Những nhân tố gây suy giảm tầng ozon, tác hại của sự suy giảm tầng ozon, các biện pháp bảo vệ tầng ozon.

Trả lời:

+ Khí Ozon gồm 3 nguyên tử oxy (O3). Tầng bình lưu nằm trên tầng đối lưu với ranh giới trên dao động trong khoảng độ cao 50 km. Ở độ cao khoảng 25km trong tầng bình lưu tồn tại một lớp không khí giàu khí Ozon (O3) thường được gọi là tầng Ozon. Hàm lượng khí Ozon trong không khí rất thấp, chiếm một phần triệu, chỉ ở độ cao 25 - 30 km, khí Ozon mới đậm đặc hơn (chiếm tỉ lệ 1/100.000 trong khí quyển). Người ta gọi tầng khí quyển ở độ cao này là tầng Ozon.

+ Nhân tố làm suy giảm tầng ozon: Ngày nay chiều dày và nồng độ ozon trong tầng ozon của trái đất liên tục suy thoái do các tác động tiêu cực của con người. Một trong các tác nhân quan trọng nhất là khí Cloroluorocacbon (gọi tắt là CFC), metan, các khí oxit nitơ. Các khí này có khả năng tác dụng với ozon biến nó thành O2:

CFC + O3  O2 + ClO

ClO + O3  2O2 + Cl

Cl + O3  ClO + O2

Các phản ứng dây truyền trên diễn ra liên tục cho đến khi nguyên tử Cl hóa hợp với H2 trong khí quyển thành HCl và tạo thành mưa axit. Một nguyên tử Cl được giải phóng từ CFC dưới tác động của tia tử ngoại có thể phá hủy hàng nghìn phân tử ozon.

+ Tác hại của sự suy giảm tầng ozon: ozon có khả năng hấp thụ các bức xạ mặt trời từ dải hồng ngoại đến cực tím. Nếu ozon ở tầng bình lưu giảm 1% thì bức xạ mặt trời chiếu xuống trái đất sẽ tăng 2%, làm tăng từ 0,6 - 0,8% số ca đục tinh thể, 2% ung thư da không sắc tố, 0,6% ung thư da ác tính, bức xạ cực tím làm giảm 23% năng suất sơ cấp làm cho sinh vật thiếu thức ăn.

+ Biện pháp bảo vệ:

- Quản lí chất thải sao cho các chất có thể gây ô nhiễm môi trường không lan ra khí quyển, thủy quyển, thạch quyển.

- Cắt giảm và tiến tới xóa bỏ việc sử dụng các CFC và halon (dẫn xuất chứa Cl, Br, F của metan, etan)

- Thay đổi quy trình công nghệ sản xuất, đây là tiền đề của công nghệ ít hay không có chất phế thải.

- Thực hiện quá trình hấp thụ hoặc chuyển sang sản phẩm khác ít độc hại hơn.