Trường Đại học Điện Lực – Tập đoàn Điện Lực Việt Nam
Giáo trình Cơ sở thông tin số
1
Chương 1: Mở đầu
Truyền thông được định nghĩa là sự truyền đạt hay trao đổi thông tin, viễn thông là sự
truyền thông trên khoảng cách xa và thông thường được hiểu có sự góp phần của các thiết bị do
con người tạo ra. Cho đến nay, các thiết bị đó rất đa dạng từ điện, điện tử đến quang và việc
truyền thông được thực hiện nhờ truyền các tín hiệu đi trên dây dẫn, qua cáp quang hay trong
chính không gian tự do dưới dạng sóng điện từ.
Trong cuộc sống hiện đại, nhu cầu thông tin của con người luôn hướng tới phương thức
thông tin tin cậy, kinh tế và hiệu quả. Mạng điện thoại chuyển mạch công cộng PSTN kết nối
mọi người trên toàn thế giới. Điện thoại là một loại hình thông tin điểm – điểm và thông tin theo
hai chiều. Một hình thức thông tin khác có tính một chiều đó là phát thanh và truyền hình. Trong
các hệ thống này, thông tin được truyền từ một nơi và được thu ở rất nhiều nơi nhờ các bộ thu
riêng. Đây là ví dụ cho loại hình thông tin điểm – đa điểm.
Đến nay, các hệ thống thông tin được ứng dụng rất rộng rãi. Hệ thống dò tìm, chẳng hạn,
truyền tín hiệu từ nơi phát đến nơi thu để xác định vị trí thiết bị, hoặc để dẫn đường và điều
khiển hoạt động của nó. Nhu cầu thông tin của con người cũng phát triển cùng với sự phát triển
của xã hội và công nghệ. Bên cạnh thông tin thoại, video… truyền thống, các yêu cầu về trao đổi
dữ liệu, thông tin đa phương tiện theo các phương thức cố định và di chuyển được ra đời ngày
càng nhiều. Trên hình 1.1 thể hiện sự phát triển của các phương tiện truyền thông, khởi nguồn là
các hệ thống điện tín dùng mã Moorse cho tới truyền dẫn qua cáp sợi quang như hiện nay.
Hình 1.1: Sự phát triển của phương tiện truyền thông Dung lượng kênh bit/s
Chi phí truyền 100km
1840 1880 1920 1960 2000 2040
100.000.000.000
1.000.000.000
10.000.000
100.000
1.000
10
1000
100
10
Điện tín
Điện báo
Phát thanh
Đôi dây dẫn