Sa Dulo ng Huling Bus

Chapter 3: Sketches in Silence

Isang linggo. Pitong gabi. Walang Eli.

Hindi alam ni Rafa kung tama bang tawaging pagkawala ang hindi niya alam kung totoo. Ang alam lang niya, may bakante na sa bench. At ang bawat pahina ng sketchpad niya ay tila ba natuyuan ng tinta. Wala siyang mailabas. Wala siyang maramdaman kundi echo ng presensyang hindi niya maintindihan kung saan nagmula—o saan napunta.

Pinilit niyang bumalik sa dati niyang routine: gumising, pumasok sa klase, umuwi. Pero lahat tila black-and-white, gaya ng mga sketch niya.

Nagbalik siya sa terminal gabi-gabi. Kahit hindi niya sigurado kung darating pa si Eli.

Sa ikapitong gabi, 11:59 PM, naramdaman niyang may umihip na malamig na hangin sa batok niya.

"Na-late ako, no?"

Napalingon si Rafa.

Naroon si Eli, nakaupo na sa bench, hawak ang paborito niyang position—nakayuko, tingin sa bituin, hoodie over his head.

Hindi na siya nagtanong kung paano o bakit bumalik. Tumabi lang siya.

"Tulog ka ba buong isang linggo?" tanong ni Rafa, pilit na binibiro.

"Hindi. Naligaw lang." Mahina ang sagot ni Eli, pero totoo.

Naglabas si Rafa ng sketchpad. "Akala ko hindi na kita makikita."

"Akala ko rin."

Hindi nila kailangan ng maraming salita. Sa pagitan ng lapis at liwanag ng poste, muling nabuhay ang katahimikan nilang dalawa—pero ngayong gabi, may ibang dalang bigat. Mas mabigat. Parang parehong alam nila na hindi panghabambuhay ang mga ganitong gabi.

"May tanong ako," sabay ngiti ni Rafa, pinutol ang katahimikan.

"Sige."

"Bakit mo ako piniling kausapin? Ang dami namang taong dumadaan dito gabi-gabi."

Tahimik si Eli. Ilang sandali bago siya sumagot.

"Kasi ikaw lang ang tumingin sa akin na parang tao. Hindi parang anino."

Hindi napigilan ni Rafa ang mapangiti—bittersweet, dahil totoo. Kasi sa totoo lang, kahit pa minsan ay parang panaginip si Eli, mas totoo ito kaysa sa maraming taong buhay na nakapaligid sa kanya araw-araw.

Ilang gabi pa ang lumipas.

Naging bahagi na ni Rafa ang katahimikan ni Eli. Minsan, nag-uusap sila ng mahaba. Minsan, buong gabi silang tahimik. Pero ang hindi nawala—ang pagguhit.

Ginuguhit ni Rafa ang bawat ekspresyon ni Eli:
— Nang ngumiti siya habang nagkukuwento ng paborito niyang tula.
— Nang naging malungkot siya habang binabanggit ang kanyang ina.
— Nang hindi siya nagsalita, pero nandoon lang.

Isang gabi, tinanong ni Eli, "Anong mangyayari sa mga drawing mo pag wala na ako?"

"Hindi ko alam," sagot ni Rafa. "Siguro 'pag handa na ako, ipapakita ko sa mundo."

"Bakit hindi ngayon?"

"Dahil hindi pa ako handa na mawala ka."

Sa bahay, habang sinusuri ang mga drawing, may napansin si Rafa.

Sa likod ng bawat sketch ni Eli, may tila manipis na bakas ng sulat—hindi lapis. Hindi niya iyon isinulat.

"Ang buhay ay parang biyahe—minsan mali ang sinakyan mong bus, pero dadalhin ka pa rin sa tamang destinasyon."
— E.

May mensahe si Eli sa bawat likod ng guhit. Mga salitang hindi niya sinasabi nang harapan, pero iniukit sa papel na iniwan niya.

"Paano mo nagagawa 'to?" bulong ni Rafa sa hangin.

Sa terminal, isang gabi, nagdala si Rafa ng dalawang sketchpad.

"Para sa'yo," sabi niya kay Eli.

"Huh?"

"Hindi ako laging nandito. Kung sakaling wala ako, gusto kong gumuhit ka rin."

Kinuha ni Eli ang pad. Tumingin kay Rafa. "Salamat."

"Gusto kong malaman kung anong itsura ng mundo sa paningin mo."

Eli looked surprised. "No one's ever asked me that."

"Then I'm glad I'm the first."

Sumunod na mga araw, tuwing magkikita sila, nagdadala na si Eli ng sketches din. Simple lang. Mga bagay sa terminal: isang ticket booth, isang pusa sa gilid, isang tulog na guard. Pero ang huli—drawing ni Rafa.

"Bakit ako?"

"Kasi ikaw ang mundo ko dito."

Isang gabi, 12:10 AM.

Hindi pa rin umaalis si Eli.

"Hindi ka ba dapat mawala pag lampas hatinggabi?" tanong ni Rafa.

"Hindi ko alam. Pero ngayong gabi... parang mas matagal ang oras."

Tumingin si Rafa sa langit. "Sa tingin mo... pinayagan ka bang manatili dahil gusto mo pa?"

"Baka dahil gusto mo pa," sagot ni Eli.

Tumahimik sila. Hangin lang. Gabi lang.

"Tara," yaya ni Rafa.

"Saan?"

"Wala lang. Lakad lang. Gusto kong makita kung anong mga parte ng mundo ang puwedeng abutin ng multo."

Naglakad silang dalawa, magkatabi. Sa kalsadang walang ilaw. Sa gabing walang ingay.

Hindi man sila nagkahawak-kamay, pero pareho silang may hawak—ng oras, ng sandali, ng damdamin.