Câu 5: So sánh các mối quan hệ cùng loài và khác loài trong sinh giới.
1. Mối quan hệ cùng loài: hướng đến việc nâng cao tính ổn định của cả hệ thống và làm tối ưu hóa mối tương tác của quần thể với môi trường.
Tương tác dương:
- Sự tụ họp hay tập trung thành bầy đàn.
- Lối sống xã hội: thiết lập nên con đầu đàn bằng các cuộc đọ sức với các cá thể.
Tương tác âm:
- Đấu tranh trực tiếp: đấu tranh giữa các cá thể trong cùng một loài do cạnh tranh về nơi ở, nơi làm tổ trong mùa sinh sản, vùng dinh dưỡng… còn thể hiện qua việc tranh giành con cái của các cá thể đực trong mùa sinh sản.
- Quan hệ ký sinh – vật chủ: ký sinh cùng loài của cá sống ở nơi nguồn thức ăn hạn hẹp (cá đực rất nhỏ, sống ký sinh vào con cái để thụ tinh cho con cái)
- Quan hệ con mồi – vật dữ: thể hiện dưới dạng ăn đồng loại khi nguồn thức ăn quá thiếu.
2. Mối quan hệ khác loài:
Tương tác dương:
- Cộng sinh: hợp tác bắt buộc, rời nhau là cả 2 loài đều ko tồn tại được.
- Hợp tác: sống hợp tác đơn giản giữa các loài, chúng mang đến cho nhau những lợi ích về nhiều mặt, song cách sống này không bắt buộc.
- Hội sinh: mối quan hệ giữa 2 loài, trong đó loài sống hội sinh có lợi còn loài được sống hội sinh không bị ảnh hưởng gì.
- Trung lập: các loài sinh vật sống bên cạnh nhau, nhưng loài này không làm lợi hoặc gây hại cho sự phát triển số lượng loài kia
Tương tác âm:
- Cạnh tranh: Các loài tranh giành nhau nguồn sống như thức ăn, chỗ ở… Trong mối quan hệ này, các loài đều bị ảnh hưởng bất lợi. Tuy nhiên, sẽ có một loài thắng thế hoặc cả 2 loài đều bị bất lợi.
- Kí sinh – vật chủ: Một loài sống nhờ trên cơ thể của loài khác, lấy các chất nuôi sống cơ thể từ loài đó.
- Ức chế - cảm nhiễm: một loài sinh vật trong quá trình sống đã vô tình gây hại cho các loài khác.
Vật dữ - con mồi: Một loài sử dụng loài khác làm thức ăn
