Bài 4 : Văn Hóa
I.Khái niệm và vai trò của văn hóa
1.khái niệm
A) khái niệm văn hóa :
_VH là một trong những mặt cơ bản của đời sống xã hội
_là 1 hệ thống ( các giá trị , các cơ cấu , kỹ thuật , thể chế các tư tưởng ...) được hình thành trong quá trình hoạt động sang tạo của con người , được bảo tồn và truyền lại choc các thế hệ sau .
_ Hệ thống văn hóa có chức năng như là 1 khuôn mẫu chuẩn mực các hành vi xã hội .
Tóm lại : VH là tong thể sống động các hoạt động sánh tạo của các cá nhân và các cộng đồng trong quá khứ và hiện tại . Qua các thế hệ , hoạt động sang tạo ấy đã hình thành nên hệ thống các giá trị , các truyền thống và thị hiếu- những yếu tố xác định đặc tính riêng của mỗi dân tộc .
b)Biểu hiện của văn hóa trong thực tế :
VH đc biểu hiện trong các yếu tố cơ bản sau :
+) các giá trị tinh thần là các sản phẩm tinh thần mà các cá nhân hay cộng đồng sang tạo ra trong lịch sử và còn đc dùng cho đến ngày nay . các GT này gồm 2 loại sau :
_ các giá trị xã hội là tong thể các quan niêm cua cộng đồng về sự tồn tại và phát triển cộng đồng vững mạnh vì sự phồn vinh hạnh phúc cho nhân dân .
_ các kỹ thuật chế tác là các yếu tố kỹ thuật và công gnhệ do các cá nhân hay công động sang tạo ra rừ xưa đến nay đg đc sử dụng trong cuộc sống hàng ngày
+) các giá trị vật chất là các hiện vật đg đc dung trong đời sống XH hang ngày , chúng bao gồm :
_ các công trình kiến trúc đã được xd lên và được sử dụng trong đời sống XH hàng ngày như : cầu cống , đường xá ....
_các sản phẩm đang đc sử dụng để phục vụ cho san xuất và tiêu dung như : ô tô , máy bay , tàu hỏa ....
Như vậy VH là các yếu tố bao trùm lên toàn bộ đời sống XH và trở thành nền tảng XH cho cuộc sống của cá nhân và cộng đồng .
Chúng ta cần phân biệt khái niệm VH với 1 số phạm trù khác như : văn minh , văn vật , văn hiến .
Văn minh là trình độ phát triển đạt đến 1 mức nhất định của XH loài người , vì vậy nó thg đc dùng để chỉ trình độ phát triển của nhân loại đạt tới ở thời kỳ lịch sử nào đó .
Văn hiến là truyền thống VH lâu đời và tốt đẹp thể hiện bản lĩnh cua 1 dân tộc , quốc gia nào đó trong cuộc đấu tranh sinh tồn và thể hiện bản sắc riêng cho dân tộc , quốc gia đó.
Văn vật là các di vật ( hiện vật) phản ánh truyền thống VH tốt đẹp , đời sống của cộng đồng , di tích lịch sử , kỹ thuật chế tác còn lưu lại cho đến ngày nay .
2) vai trò của VH :
a) VH là cơ sở XH hóa các cá nhân
Trong thực tế cuộc sống của mỗi cá nhân , VH đc thể hiện là những nhận thức XH của mỗi người để đảm bảo đời sống của chính họ . Tất cả những điều đó các cá nhân học hỏi và lĩnh hội đc thong qua quá trình XH hóa các cá nhân . Do đó VH là cơ sở của nền VH đã trở thành con người của XH , hòa đồng vào XH
b) VH là cơ sở phát triển kinh tế :
Toàn bộ các yếu tố văn hóa đc biểu hiện trong lĩnh vực kinh tế là các cơ sở vật chất dung cho sx kinh doanh và năng lực lao động của con người . Các nhà kinh tế thường gọi các yếu tố là tài sản hữu hình và tài sản vô hình , đây là cơ sở cho quá trình phát triển kinh tế xã hội . Nền VH phát trine cao đồng nghĩa với hệ thống cơ sở vật chất phát triển cao , đây là tiền đề cho phát triển kinh tế . Tương tự như vậy nền VH phát triển cao đồng nghĩa với người lao động có năng lực lao động có trình độ kho học kỹ thuật cao , đây là tiền đề thứ 2 cho phát triển kinh tế . Do vậy xây dựng và phát triển VH quốc gia là nhiêm vụ hết sức quan trọng cho các nhà nước .
c) VH với việc hoàn thiện con người và XH :
VH là cơ sở hình thành nhân cách cá nhân . Các cá nhân tiếp nhậ nền văn hóa và trở thành con người xã hội , Cá nhân tiếp nhậ trình độ văn hóa càng cao thì nhân cách của họ cang lớn và có bản lĩnh song cao , chủ động điều tiết mình trong mọi tình huống phù hợp với yêu cầu của XH . Do vậy VH tham gia vào quá trình hoàn thiện con người và qua con người tham gia vào hoàn thiện XH .
d)VH với vấn đề hội nhập quốc tế :
thong qua giao lưu văn hóa XH quốc tế , các nền VH chắt lọc đc những tinh tú VH của nhau và ứng dụng vào nền VH của mình để đạt đc trình độ VH ngày càng cao . Hội nhập QT là cơ hội tốt cho các nền VH giao lưu và học hỏi lẫn nhau để đưa thế giới lên nền văn minh ngày càng cao . Do vậy hội nhập quốc tế là vấn đề quan trọng đối với các quốc gia , dân tộc nhằm giúp họ thể hiện mình với quốc tế và học hỏi đc tưc các nước những điều cần thiết cho quốc gia .
