Câu 2: Sự ra đời và bản chất Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam ?
*Sự ra đời:
-Quy luật ra đời của các nhà nước XHCN:Nguyên nhân dẫn tới sự ra đời nhà nước XHCN là những tiền đề kinh tế, xã hội trong lòng xã hội tư sản.
+Tiền đề kinh tế: là quan hệ sản xuất dựa trên chế độ tư hữu tư bản về tư liệu sản xuất và bóc lột giá trị thặng dư,
+Tiền đề xã hội: là xã hội tư bản với mâu thuẫn gay gắt giữa giai cấp tư sản và những người lao động bị bóc lột tới xương tủy.
→ Để giải quyết mâu thuẫn đó cách mạng XHCN đã bùng nổ và phần thắng thuộc về giai cấp vô sản → lập nên nhà nước XHCN.
Vậy sự ra đời của nhà nước XHCN là một tất yếu lịch sử phù hợp với quy luật vận động và phát triển của xã hội.
-Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam ra đời phù hợp với quy luật chung tất yếu đó song những nguyên nhân ra đời của nhà nước ta còn phản ánh điều kiện lịch sử đặc thù của nước ta:Việt Nam cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX là một nước thuộc địa nửa phong kiến.
+Về cơ sở kinh tế: song song tồn tại cả quan hệ sản xuất Tư bản chủ nghĩa và quan hệ sản xuất Phong kiến khiến cho nhân dân lao động Việt Nam chịu sự bóc lột hai tầng về mặt kinh tế.
+Mâu thuẫn xã hội vì thế mà cũng tăng lên gấp đôi, gồm cả mâu thuẫn giai cấp giữa nông dân với địa chủ phong kiến; giữa công nhân với giai cấp tư sản đế quốc, tư sản mại bản và mâu thuẫn dân tộc giữa nhân dân yêu nước với phong kiến bán nước và đế quốc thực dân.
→ Để giải quyết mâu thuẫn giai cấp, mâu thuẫn dân tộc, không còn con đường nào khác một cuộc đấu tranh cách mạng.
Từ những năm 30 của thế kỷ XX, Cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, với đường lối đúng đắn và sáng tạo đã thu hút đông đảo nhân dân ta đứng lên tiến hành cuộc đấu tranh chống thực dân Pháp, phát-xít Nhật va bọn tay sai bán nước để giành chính quyền.
Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945 đã đập tan xiềng xích nô lệ của thực dân Pháp, phát-xít Nhật, lật đổ chính quyền phong kiến tay sai, lập nên nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam châu Á.
*Bản chất:
Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước của dân, do dân và vì dân, lấy liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và tầng lớp trí thức làm nền tảng, thực hiện quyền làm chủ của nhân dân, bảo vệ tổ quốc và nhân dân. Như vậy nhà nước ta mang bản chất giai cấp công nhân và mang tính nhân dân, tính dân tộc sâu sắc.
● Bản chất giai cấp công nhân:
-Bản chất giai cấp công nhân của nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam thể hiện ở chỗ nó được đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam - Đội tiền phong của giai cấp công nhân Việt Nam.
-Pháp luật, chính sách của nhà nước luôn quán triệt đường lối chính trị của Đảng - quan điểm của giai cấp công nhân, phục vụ lợi ích của nhân dân, của dân tộc. Nghị quyết Hội nghị TW lần thứ 8 khóa VII chỉ rõ: "Trong mọi lĩnh vực từ chính trị, tư tưởng, kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, xây dựng và thực hiện pháp luật đến tổ chức cán bộ đều phải thể hiện sâu sắc bản chất giai cấp công nhân của nhà nước".
Bản chất giai cấp công nhân của nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam không loại trừ tính nhân dân rộng rãi, tính dân tộc sâu sắc.
● Tính nhân dân:
-Nhà nước đó là của dân, do dân và vì dân với mục tiêu phục vụ nhân dân, đảm bảo mọi quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân, ý trí nhà nước là ý trí của nhân dân.
-Sức mạnh của Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam là sức mạnh từ nhân dân, sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân trong mặt trận dân tộc thống nhất dưới sự lãnh đạo của Đảng
● Tính dân tộc:
- Nhà nước ta ra đời từ cuộc đấu tranh cách mạng giải phóng dân tộc nhân dân.
- Ở mọi giai đoạn cách mạng, nhà nước ta luôn quan tâm đồng thời hai nhiệm vụ: độc lập dân tộc và xây dựng xã hội chủ nghĩa.
→ Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam mang bản chất giai cấp công nhân. Bản chất giai cấp công nhân của nhà nước ta thống nhất với tính nhân dân và tính dân tộc của nhà nước bởi vì lợi ích của giai cấp công nhân, của nhân dân và của dân tộc ta là thống nhất.
